Mimo uregulowania w kodeksie spółek handlowych kwestii samego rozpoczęcia likwidacji spółek i czynności, które powinny zostać podjęte przez powołanych likwidatorów w toku likwidacji, ustawodawca nie uregulował kwestii zobowiązań spółki już po wykreśleniu jej z rejestru przedsiębiorców krajowego rejestru sądowego. Sytuacja, w której z rejestru wykreślane są spółki posiadające zobowiązania nie jest sytuacją rzadką, można wręcz uznać, iż jest preferowana w opozycji do funkcjonowania w rejestrze spółek „martwych”, nieposiadających kapitału i nieprowadzących realnie działalności.

Jakie kroki powinien zatem podjąć wierzyciel w sytuacji gdy spółka będąca jego dłużnikiem została wykreślona z rejestru przedsiębiorców.

W przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, kodeks spółek handlowych przewiduje subsydiarną odpowiedzialność członków zarządu spółki. Zgodnie z treścią przepisu art. 299 kodeksu spółek handlowych w przypadku gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Zgodnie z poglądami pojawiającymi się zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie, pociągnięcie członków zarządu Spółki do odpowiedzialności na podstawie tego przepisu wymaga jednak od dłużnika posiadania tytułu egzekucyjnego przeciwko spółce. Orzecznictwo w tej kwestii nie jest jednolite. Część judykatury i przedstawicieli doktryny wychodzi jednak naprzeciw sytuacjom, w której to niemożliwym jest pozwanie spółki i uzyskanie tytułu wykonawczego (tut. chociażby w przypadku wykreślenia spółki z rejestru) i dopuszcza pozwanie członków zarządu na podstawie art. 299 kodeksu spółek handlowych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2006 r., II CSK 300/06). W takiej sytuacji, wobec utraty przez spółkę bytu prawnego sądu dopuszczają możliwość wykazywania przez wierzycieli w powództwie przeciwko członkom zarządu istnienia wierzytelności wobec spółki w inny sposób niż za pomocą tytułu wykonawczego przeciwko samej spółce.

W praktyce pojawiają się jednak również poglądy odmienne, według których sam fakt utraty bytu prawnego przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością nie uzasadnia odstąpienia od zasady, że „wierzyciel spółki pozywający członków jej zarządu z powołaniem się na bezskuteczną egzekucję zobowiązania spółki powinien dysponować stwierdzającym to zobowiązanie tytułem egzekucyjnym przeciwko spółce (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2014 r., I CSK 286/13). Sąd Najwyższy w przytaczanym powyżej orzeczeniu stoi bowiem na stanowisku, iż brak tytułu wykonawczego przeciwko spółce pozwalającego na pociągnięcie do odpowiedzialności członków zarządu wykreślonej spółki nie wyłącza możliwości dochodzenia roszczeń przez wierzycieli na podstawie odpowiedzialności odszkodowawczej uregulowanej w kodeksie cywilnym. Tu sąd w szczególności wskazuje ewentualną deliktową odpowiedzialność członków zarządu.

Należy mieć na uwadze, iż członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności wobec wierzyciela, jeśli wykaże, że w czasie, w którym pełnił on funkcję członka zarządu zgłoszono we właściwym terminie wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, lub że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

Zgodnie więc ze sprzecznymi stanowiskami zarówno orzecznictwa jak i doktryny podjęcie decyzji o trybie, w którym wierzyciel będzie próbował dochodzić swoich należności wobec wykreślonej z rejestru przedsiębiorców spółki każdorazowo będzie zależało od konkretnych uwarunkować, w szczególności dokumentów znajdujących się w posiadaniu wierzyciela czy czynności, których dokonywał wobec spółki przed ostatecznym wykreśleniem jej z rejestru.