Jednoosobowa działalność gospodarcza - zalety i wady

Stan prawny na dzień 31 grudnia 2018 r.

Stosunkowo najprostszą i wraz ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością najczęstszą formą prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest jednoosobowa działalność gospodarcza prowadzona przez osoby fizyczne. Jedynymi formami prawnymi, które osoba fizyczna może wybrać, w przypadku chęci samodzielnego prowadzenia działalności jest właśnie prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej lub założenie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Przed wyborem odpowiedniej formy dla prowadzenia zaplanowanej działalności warto więc zastanowić się nad wadami i zaletami pierwszej z form prowadzenia działalności.

Zalety:
Wydaje się, iż jest to najlepsza forma prowadzenia działalności dla początkujących przedsiębiorców. Nie wymaga od nich posiadania określonego kapitału zakładowego, nie wymaga także prowadzenia pełnej księgowości. Proces zarejestrowania jednoosobowej działalności gospodarczej jest też znacznie łatwiejszy i dużo bardziej odformalizowany w przeciwieństwie do rejestracji którejś ze spółek prawa handlowego (chociażby spółki z ograniczoną odpowiedzialnością). Zarówno rejestracji jak i likwidacji działalności przedsiębiorca może dokonać drogą internetową. Co więcej rejestracja nie generuje za sobą żadnych opłat, pod warunkiem, że przedsiębiorca nie zarejestruje się w urzędzie skarbowym jako czynny podatnik podatku VAT. Także zgłoszenie zmian do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej nie generuje dla przedsiębiorcy dodatkowych opłat. Decydując się na tą formę prowadzenia działalności, przedsiębiorca ma także możliwość dokonania wyboru sposobu opodatkowania. Dzięki temu może dokonać wyboru, który będzie najkorzystniejszy finansowo dla prowadzonej przez niego działalności. Fakt braku wymogu prowadzenia pełnej księgowości powoduje także, iż księgi rozchodów i przychodów przedsiębiorca może prowadzić samodzielnie i nie jest zmuszony korzystać z usług księgowego. Co więcej powyższa forma prowadzenia działalności pozwala podejmować przedsiębiorcy wszelkie decyzje samodzielnie.

Wady:
Niewątpliwą wadą takiego sposobu prowadzenia działalności gospodarczej jest osobista odpowiedzialność przedsiębiorcy za wszelkie zobowiązania jakie wynikną z prowadzonej przez niego działalności. Odpowiedzialności tej podlega przedsiębiorca także za działania swoich pracowników. Wszelkie obowiązki przy tej formie spoczywają na przedsiębiorcy, musi on także dokonywać płatności składek wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych niezależnie od osiąganych dochodów. Należy mieć na uwadze, iż za zobowiązania wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej będzie odpowiadał także małżonek przedsiębiorcy, w sytuacji gdy będzie łączył ich ustrój wspólności majątkowej. Co więcej oczywistym jest także, iż jest to przystępna forma jedynie dla prowadzenia działalności do pewnego rozmiaru. Forma ta może okazać się ryzykowna zwłaszcza w sytuacji planowania zaciągania dużych zobowiązań, pobierania kredytów przez przedsiębiorcę, który równocześnie ma rodzinę. Należy mieć świadomość, iż w przypadku niepowodzenia, długi powstałe z prowadzenia takiej działalności, będą spłacane z całego majątku rodzinnego (a więc także z domu/mieszkania).

Wybór odpowiedniej formy prawnej dla prowadzenia samodzielnie działalności– czy to w formie jednoosobowej działalności gospodarczej czy w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zależy od tego jaki pomysł na działalność ma przedsiębiorca i jaki cel biznesowy chce osiągnąć. Także w trakcie prowadzenia działalności mimo, iż coraz popularniejszym staje się proceder zmiany jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością warto zastanowić się czy zmiana taka ma sens i przysłuży się do rozwoju prowadzonej działalności gospodarczej. Zwłaszcza czy negatywne aspekty w postaci podwójnego opodatkowania, pełnej księgowości i sformalizowanych procedur są mniej znaczące wobec pozytywnych w postaci ograniczenia odpowiedzialności za zobowiązania wynikające z prowadzonej działalności, możliwości rozszerzenia współpracy o inne osoby, a także potencjalnie większe zaufanie kontrahentów.